Preminula Latinka Perović

Latinka Perović jugoslovenska i srpska istoričarka i političarka preminula je danas u Beogradu u 90. godini.

Rođena je u Kragujevcu 4. oktobra 1933.

Završila je studije istorije i doktorirala na Fakultetu političkih nauka Univerziteta u Beogradu 1975. godine.

Bila je naučni savetnik Instituta za noviju istoriju Srbije. Takođe je bila glavni i odgovorni urednik časopisa „Tokovi istorije”, urednik biblioteke „Korjeni” CID – Podgorica.

Istoričarka društvenih ideja u Srbiji 

Bavila se istorijom društvenih ideja u Srbiji, ideologijom ruskog narodnjaštva, rusko-srpskim revolicionarnim vezama i procesima modernizacije Srbije u drugoj polovini 19. veka. Uz desetine članaka i rasprava o pomenutim oblastima objavila je i na desetine knjiga pozivajući se na istorijske izvore o ovoj tematici.

Bila je sekretar CK SK Srbije.

Sa samo 27 godina bila je predsednica Antifašističkog fronta žena Srbije (AFŽ). Obavljala je dužnost sekretara Saveza komunista Srbije od 1968 do 1972 godine. Smatrali su je najuticajnijom ženom u zemlji u to vreme i jedinom koja svoju poziciju nije dobila udajom za moćnijeg muškarca, već zahvaljujući svojoj inteligenciji, sposobnosti i ambicijama.

Josip Broz Tito smjenjuje je 1972. godine sa pozicije sekretara iz straha da su njena uverenja previše liberalna.

Nikada se nakon toga više nije vratila u politiku. Posvetila se istorijskom istraživanju i postala poznata kao stručnjak za srpsku istoriju 19. veka, kao i srpsku savremenu istoriju.

Kao vrlo mlada, priključila se Savezu komunista. Član Predsedništva Centralnog komiteta Narodne omladine Srbije je postala sa samo 20 godine, a sa 23 godine je bila član Predsedništva Centralnog komiteta Narodne omladine Jugoslavije.

Bila je predsednica konferencije Antifašističkog fronta žena (1960-1964) i sekretar Centralnog komiteta Saveza komunista Srbije (1968-1972).

Bila je i na čelu komisije Centralnog komiteta SKJ za ideološki rad. Važila je za najuticajniju ženu u Srbiji toga doba, koja na visoku funkciju nije došla zahvaljujući braku sa nekim rukovodiocem.

Nakon gušenja Hrvatskog proleća (MASPOK) 1971. godine, usledila je i takozvana čistka srpskih liberala. Dana 18. oktobra 1972. godine, objavljeno je pismo Josipa Broza Tita upućeno članovima SKJ, kao poziv na borbeniju partiju, „demokratski centralizam“ i veći nadzor SKJ nad društvom, a zatim su usledili njegovi razgovori sa rukovodiocima SK Srbije i SR Srbije.

Osam dana kasnije, 26. oktobra 1972. godine, ostavke na partijske i državne funkcije su podneli Marko Nikezić (predsednik CK SK Srbije), Latinka Perović (sekretar CK), Bora Pavlović (sekretar Gradskog komiteta Beograda), zatim i savezni sekretar inostranih poslova Mirko Tepavac, a iz solidarnosti povukao se i Koča Popović.

Tokom devedesetih godina, bila je opoziciono orijentisana prema politici režima Slobodana Miloševića.

Sa obnovom višestranačja, ponovo je ušla u društveni i politički život, ali na diskretan način. Bila je član Političkog saveta Liberalno-demokratske partije i Građanskog demokratskog foruma.

Autor je nekoliko dela u oblasti istorije srpskog društva, među kojima su: „Od centralizma do federalizma“, „Zatvaranje kruga“, „Između anarhije i autokratije: Srpsko društvo na prelazima vekova (XIX-XXI)“, „Snaga lične odgovornosti“.

U izdanju DanGrafa 2015. godine izdala je knjigu „Dominantna i neželjena elita“.

Knjigu čini 13 ličnosti – od Dobrice Ćosića, koji predstavlja dominantnu elitu, preko Marka Nikezića, Koče Popovića, Milovana Đilasa, Ivana Đurića, Slobodana Inića, Ivana Stambolića, Olge Popović Obradović, Sime Ćirkovića, Novaka Pribićevića, Zorana Đinđića, Bogdana Bogdanovića i Radomira Konstantinovića, koji pripadaju drugoj, neželjenoj, eliti. Reč je o ljudima različitih generacija koje spaja ideja o Srbiji kao uređenoj demokratskoj državi – kazao je na promociji urednik izdanja Grujica Spasović, dodajući da svaki portret ima tri nivoa priče – biografske podatke, analitičke tekstove i autorske tekstove, koje su oni izgovorili ili napisali.

Knjiga Latinke Perović „Dominantna i neželjena elita“ počinje Dobricom Ćosićem, a završava se Radomirom Konstatinovićem. U beleškama o intelektualnoj i političkoj eliti u Srbiji u 20. i 21. veku autorka predstavlja 13 portreta ključnih ličnosti koje su na različite načine obeležile epohu komunizma i zakasnele demokratske tranzicije.

Rascep među ličnostima okupljenim u knjizi je izraz nikada rešene dileme kuda će Srbija krenuti, rekli su recenzenti.

„Knjiga je dragocena slika srpskog društva, njegove istorije, politike, dominantnih ideologija i dilema. Ova knjiga je nezaobilazna literatura za svakoga ko bude želeo da pronikne u najdublje kontroverze srpske prošlosti i sadašnjosti, da razume dominante tokove, kontinuitete i diskontinuitete. Ona govori o potencijalima srpskog društva i o njegovim ograničenjima, slika je svih naših otvorenih i zatvorenih vrata. Gorka je, ali ostavlja nadu. U prvom redu, jer pokazuje da je u srpskoj nedavnoj prošlosti alternative uvek bilo.“