Promena slike finansiranja medija u Subotici: Bez konkursa više novca za manje medija

Grad Subotica opredelio je za medijske sadržaje u prošloj godini duplo više sredstava u odnosu na 2023. godinu. Ali, umesto putem javnog konkursa, najveći deo tih sredstava dodeljen je sklapanjem direktnih ugovora sa proizvođačima medijskih sadržaja, kojih je bilo daleko manje nego prijavljenih i odobrenih na ranijim konkursima.

Koristeći pravo na osnovu Zakona o javnim nabavkama – po kojem se od javnih nabavki mogu izuzeti kupovina vremena za televizijsko, odnosno radijsko emitovanje, odnosno vremena za emitovanje programskih sadržaja od pružaoca medijskih usluga – Gradska uprava Subotice, Gradonačelnik Subotice i Gradsko veće Subotice sklopili su sa medijskim kućama iz Subotice, ali i iz Sremske Mitrovice, Novog Sada, Beograda i Bačke Topole ugovore vredne ukupno 92.563.000 dinara.

Najveći deo tog novca ostao je u Subotici, ukupno 86,8 miliona: RTV YU Eco dobila je najviše – 34,8 miliona dinara. Mediji povezani sa Vladanom Stefanovićem dobili su 23,1 milion dinara, Kablovska televizija “Info Kanal” dobila je na ovaj način 21 milion dinara, Dinovizija 5,3 miliona, a subotica.com nepunih 2,6 miliona dinara.

Gradonačelnik je za pružanje usluge emitovanja raznih medijskih sadržaja sklopio ugovor sa preduzećem Snoma, koje program emituje na TVX, poznatijem kao “Info kanal” na kablovskoj televiziji vredan 20 miliona dinara.

Predmet ugovora je emitovanje filmova “Turistički toponimi i sadržaji Subotice” u trajanju od 40 sekundi po ceni od 275.777,28 dinara godišnje, “Turistički toponimi i sadržaji Palića” u istom trajanju i po istoj ceni, “Istorijat poznatih industrijalaca Subotice” u trajanju od 15 minuta po ceni nešto manjoj od 6,2 miliona dinara godišnje, “Filmska retrospektiva o subotičkom tramvaju” u trajanju od 12 minuta po ceni od skoro 5 miliona dinara godišnje i “Putanjom kamere u Istorijskom arhivu Grada Subotice” u istom trajanju i po istoj ceni.

Sličan ugovor je za iste potrebe, vredan 5,3 miliona dinara, Gradonačelnik sklopio i sa produkcijom Dinovizija.

Po istom osnovu, za usluge radijskog emitovanja na mađarskom, hrvatskom i bunjevačkom jeziku, Gradsko veće je sa Radio Suboticom sklopilo ugovor vredan 19,5 miliona dinara.

Predmet ugovora je emitovanje ukupno 3.900 radijskih priloga po pojedinačnoj ceni od 5.000 dinara bez PDV-a na manjinskim jezicima iz oblasti privrede, poljoprivrede, kulture, sporta, komunalne oblasti, informisanje javnosti o radu, aktivnostima, uslugama, društveno odgovornim akcijama i projektima koje sprovodi Grad Subotica.

Za pružanje usluge emitovanja raznih medijskih sadržaja, Gradsko veće je sa RTV YU Eco sklopilo ugovor vredan 24,8 miliona dinara.

Predmet ugovora, kao i u slučaju ugovora gradonačelnika i preduzeća Snoma jeste emitovanje filmova “Turistički toponimi i sadržaji Subotice”, “Turistički toponimi i sadržaji Palića”, “Istorijat poznatih industrijalaca Subotice”, “Filmska retrospektiva o subotičkom tramvaju” i “Putanjom kamere u Istorijskom arhivu Grada Subotice”.

Ugovoreno je emitovanje sedam dana u nedelji od momenta sklapanja ugovora po mesečnoj ceni od 1.725.347,22 dinara, odnosno 20.704.166,66 dinara godišnje, što uz porez izađe ukupno 24.845.000 dinara.

Gradska uprava po navedenom osnovu sklopila je osam ugovora vrednih ukupno 22.898.000 dinara.

Sa preduzećem 024Media, odnosno subotica.com sklopljen je ugovor vredan 2.598.000 dinara za emitovanje programskog sadržaja na pomenutom portalu koji izveštavaju o dešavanjima iz oblasti kulture – pozorišna i ulična umetnost – sa po minimum 2.000 karaktera i jednom fotografijom po sadržaju, po mesečnoj ceni od 433.000 dinara bez PDV-a, ukupno 2.598.000 dinara.

Sličan ugovor Gradska uprava sklopila je i sa Magazinom Dani u vrednosti od 3.600.000 dinara, gde je mesečna cena 600.000 dinara, kao i sa preduzećem Snoma po ceni od 1 milion dinara, odnosno 7 jednočasnovnih emisija po pojedinačnoj ceni od 119.000,61 dinar bez PDV-a.

Gradska uprava sklopila je ugovor i sa RTV YU Eco za kupovinu jednočasovnih emisija iz oblasti kulture po ceni od 10 miliona dinara s PDV-om, gde je pojedinačna cena 10 emisija od po 60 minuta sa 5 repriza po snimljenoj emisiji koštalo 833.000 dinara bez PDV-a.

Sa Balkan TV iz Sremske Mitrovice, Gradska uprava sklopila je ugovor vredan 1,2 milona dinara za snimanje i emitovanje 7 desetominutnih emisija, sa po 5 repriza, koje obrađuju teme o spomenicima kulture na teritoriji Subotice.

Sa ALO media system iz Beograda Gradska uprava sklopila je ugovor o šestomesečnom emitovanju programskog sadržaja na portalu www.alo.rs iz oblasti kulture – digitalno stvaralaštvo i multimedija i primena novih tehnologija u kulturi, sa 2.000 karatktera i jednom fotografijom u vrednosti od 1,5 miliona dinara.                                

Gradska uprava sklopila je i ugovor sa preduzećem Impres iz Bačke Topole, za emitovanje 10 jednočasovnih radijskih emisija iz oblasti kulture – kulturno umetničkog stvaralaštva osoba sa invaliditetom i društveno osetljivih grupa u Gradu Subotici na Naš MM radiju po ceni od 1 milion dinara.

Za emitovanje šestomesečnog programskog sadržaja na portalu www.novosadska.tv iz oblati kulture – književnosti i zaštite nematerijalnog kulturnog nasleđa u Subotici, Gradska uprava sklopila je ugovor sa Novosadskom TV iz Novog Sada u vrednosti od 2 miliona dinara.

Sve navedeno je mnogostruko više u odnosu na dosadašnju praksu raspisivanja i dodele sredstava putem konkursa za finansiranje i sufinansiranje projekata proizvodnje medijskih sadržaja, o čemu smo već godinama unazad pisali.

Tako je prošle, 2024. godine na ovaj način raspodeljeno desetostruko manje novca nego 2023. godine – 4,6 miliona dinara, dok je 2023. godine taj iznos bio 44,1 milion dinara.

Ukupno je podržano 16 projekata pristiglih na konkurs, dok 8 prijava nije dobilo finansijsku podršku. Podrška Grada se kreće u rasponu od 100.000 do 1,2 miliona dinara.

Nove subotičke novine dobili su najveću podršku u iznosu od 1,2 miliona dinara za projekat „I selo živi II“, a Fondacija “Panonija” je za tri projekta – „Subotica – prestonica secesije i turizma u severnoj Bačkoj“, „Tradicije, kulture i ukusi – sve što nas povezuje“ i „Sportski život Subotice“ – dobila ukupno 900.000 dinara, dok je Snoma d.o.o. za marketing Subotica dobila 410.000 dinara.

Ostali podnosioci dobili su podršku između 100.000 i 400.000 dinara.

Medijsku komisiju za ocenu projekata ove godine činili su Jamina Mijajlović, na predlog Udruženja elektronskih medija UEM ComNet, zatim Petar Kočić, na predlog Društva novinara Vojvodine (DNV), i Dragan Đukanović, nezavisni medijski stručnjak, samostalno prijavljen.

Za razliku od 2023. godine, kada je konkurs bio raspisan u februaru, lokalna samouprava u Subotici je u prošloj godini raspisala konkurs za sufinansiranje projekata u javnom informisanju tek 19. avgusta.

Rešenje o raspodeli sredstava je 2023. godine bilo doneto u maju, kada je raspodeljeno 44,1 milion dinar za 40 projekata.

Slična situacija, u smislu kašnjenja u raspisivanjima konkursa i desetostruko manjim iznosima za medijske konkurse, zabeležena je i u drugim gradovima i opštinama u Srbiji.

Sličan način raspodele “medijskog kolača” može se očekivati i ove godine, jer je konkursom raspisanim krajem februara opredeljeno ukupno 4,8 miliona dinara – 4,6 za sufinansiranje proizvodnje medijskih sadržaja, a 200.000 dinara za pojedinačna davanja.

Koliko će iz budžeta otići na direktne ugovore po osnovu Zakona o javnim nabavkama po kojem su oni izuzeti iz procesa javnih nabavki, saznaćemo kada se podnese izveštaj. U slučaju Gradskog veća i Gradonačelnika taj izveštaj je na portalu javnih nabavki kasnio sa objavljivanjem više od mesec dana. Umesto do 31. januara, objavljeni su tek 5. marta.

Grad Subotica već nekoliko godina koristi mogućnost sklapanja direktnih ugovora sa proizvođačima medijskih sadržaja. Tako je Gradonačelnik Subotice dodelio 2023. godine 30,3 miliona dinara sa PDV-om za pojedine subotičke medijske kuće, a godinu pre toga skoro 15 miliona dinara.

Formalno-pravno gledano, odluke imaju zakonsko utemeljenje, ali stručnjaci ocenjuju da su ta zakonska rešenja nelogična i postavljaju pitanje opravdanosti trošenja novca poreskih obveznika na ovakav način: plaćanje promocije Subotice kroz emitovanje TV i radio-sadržaja u – Subotici (sa izuzecima).

„Postoj snažna potreba da se unapređuju načini pražnjenja lokalnih budžeta za račun odabranih medija“, upozoravali su još pre dve godine stručnjaci.