Vojvođanski mađarski plenum: “Uređeno društvo i pravna država su jednako potrebni i Srbima i Mađarima”

Premda se u javnosti malo-malo, pa može čuti mišljenje kako su studentski i građanski protesti koji gotovo godinu dana bukte širom Srbije “nacionalno pitanje Srba u koje drugi narodi ne treba da se mešaju”, susreti, regrutacija i razmene mišljenja mađarskog življa u Vojvodini “jasno su pokazali da kod jednog dela vojvođanskih Mađara postoji želja za aktivnim učešćem u talasu protesta koji se dešava u zemlji, i to ne samo individualno, već i kolektivno, organizovano i institucionalno”.

Tako svoje formalno osnivanje objašnjavaju u  “Vojvođanskom mađarskom plenumu” (VMP) – građanskom pokretu koji je nastao upravo u jeku demonstracija u Srbiji, a u ovom momentu okuplja građane i građanke iz različitih vojvođanskih mesta.

Članovi predsedništva ove nevladine organizacije su Šuranji Zoltan iz Novog Sada, producent i urednik RTV-a u penziji – koji vrši funkciju predsednika, dok su potpredsednici dr Peter Červenak, ginekolog i ekološki aktivista iz Bačke Topole, kao i dr Eržebet Čanji iz Novog Sada, profesorka u penziji na Filozofskom fakultetu u Novom Sadu, Atila Kapitanj iz Novog Sada, profesor Akademije nauka i umetnosti, i Laslo Vanger, dizajner AI sistema.

Kako objašnjavaju iz VMF-a, osnivanjem ove neprofitne i nestranačke organizacije, deo vojvođanske mađarske zajednice nastoji da institucionalno podrži studente u ostvarivanju njihovih demokratskih zahteva.

Kao organizacija civilnog društva, oni nameravaju i da se uključe u Nacionalni savet mađarske nacionalne manjine, gde će se između ostalog usredsrediti i na oslobađanje medija i uređenje obrazovanja.

Kako ističu, ne planiraju direktno da učestvuju na parlamentarnim izborima, ali imaju tri predstavnika na studentskoj listi i  – kada za izbore dođe vreme ― nedvosmisleno će podržati studentsku listu.

Dr Červenak: “Pomoći ćemo studentima da prezentuju program u selima sa mađarskim življem”

Potpredsednik Vojvođanskog mađarskog plenuma, dr Peter Červenak, koji je i ekološki aktivista i opozicioni odbornik u Skupštini opštine Bačka Topola, za Magločistač isitče da će njihovi aktivisti u vojvođanskim naseljima sa mađarskim stanovništvom biti od pomoći studentima u akciji “Student u svakom selu”.

“U okviru svoje kampanje, studenti sada planiraju izlazak u sela, ali imaju problem jer se studenti mađarskog govornog područja uopšte ne javljaju za takve akcije. Zato je veoma dobro da postoji naš plenum kao formalna organizacija koja će institucionalno podržati studente u ostvarivanju njihovih demokratskih zahteva”, objašnjava dr Červenak, i dodaje:

“Cilj nam je da razbudimo mađarski deo stanovništva, kao što su to uradili studenti sa srpskim stanovništvom, da im predočimo da od ovoga zavisi i njihova sudbina i njihov opstanak u ovim krajevima, i da studentski protesti nisu samo nacionalna borba Srba, već i njihova borba. Uređeno društvo i pravna država su nama svima jednako potrebni, bez obzira da li smo Srbi ili Mađari”.

Svoje aktivnosti, ističe dalje on, VMP će usmeriti i na izbore za nacionalne savete, ali i na parlamentarne izbore u Mađarskoj, na kojima pravo glasa takođe imaju vojvođanski Mađari.

“SVM već uveliko vodi kampanju u kojoj poziva građane da se prijave na biračke spiskove u Mađarskoj. Stanovništvu ćemo dati jasne instrukcije kako da ostvare svoje glasačko pravo, a da se njihov glas ne zlouoptrebi, imajući u vidu izborne manipulacije iz 2022. godine”, navodi dr Červenak.

U tom smislu, dodaje, “namera VMP-a je da mobiliše što veći broj ljudi da izađu na izbore, ali i da osveste mađarski živalj o bitnosti učešća na izborima kako bi se dostigla što brojnija izlaznost”.

“Mi se uzdamo u studentski pokret, i ako izlaznost bude velika, jezgro kupljenih glasova od strane sadašnje vlasti se smanjuje”, smatra dr Červenak.

“Ukazaćemo i na to kako se sredstva Fondacije ‘Prosperitati’ nesrazmerno raspoređuju po Vojvodini, pa su veliki procenat te sume dobili najbogatiji ljudi, dok su oni manji korisnici, kojima je stvarno potrebna ta pomoć, dobili malo ili ništa. Pored toga, poljoprivredni proizvođači su ucenjeni otkupnim cenama, koje su nekomercijalne”, dodao je dr Červenak.

Za šta se zalaže Vojvođanski mađarski plenum

Vojvođanski mađarski plenum se, između ostalog, zalaže za vladavinu prava i pravnu državu, lustraciju, zatim za ispunjavanje ustavnog budžetskog udela od 7 posto koji pripada Vojvodini, oslobađanje domaćih izvora finansiranja od stranačke politike, ukidanje stranačkog zapošljavanja, i slobodne institucije.

Zahtevaće i garantovanje slobode štampe i nezavisnog i objektivnog informisanja, odnosno oslobađanje listova Mađar So, Het Nap i Vajdašag Ma, kao i Panon RTV, koji izveštavaju na mađarskom jeziku, od uticaja stranaka i nacionalnog saveta.

Plenum će se boriti i za ukidanje partijske kontrole u mađarskim civilnim organizacijama, te obezbeđivanje pune nacionalne autonomije, teritorijalne i personalne autonomije Mađara u Vojvodini.

Cilj im je, kako navode, i zadržavanje Mađara koji žive u jednoj regiji u jednoj administrativnoj jedinici, vraćanje pune samouprave Autonomne Pokrajine Vojvodine – uključujući zakonodavnu, izvršnu i sudsku vlast, te obezbeđenje garantovanih poslaničkih mesta predviđenih Ustavom Republike Srbije nacionalnim manjinama u izborni zakon.

Dalje, zalažu se za obnavljanje opštinskih sudova u Adi, Čoki, Kanjiži, Temerinu i Bačkoj Topoli, za uspostavljanje obrazovnog sistema na mađarskom jeziku od vrtića do univerziteta i reorganizaciju nastave srpskog jezika kao nematernjeg, kao i za organizaciju javnog prevoza između Bačke Topole, Sente i Subotice i drugih Mađarima naseljenih mesta.

Na internet stranici VMP-a, objavljuju se proglasi, informacije, blogovi koje pišu uglavnom članovi i članice ovog udruženja, a aktivirani su i profili na društvenim mrežama Fejsbuk, Instagram, Jutjub… kako bi se doprlo do što većeg broja ljudi.